چرا خواندن نمایشنامه مهم است؟

برای رفتن به خانۀ آدم‌های کتاب‌خوان، یا حداقل آن‌ها که کتابخانه‌ای هرچند کوچک دارند اشتیاق بیشتری دارم.

دیروز که مهمانِ برادرم بودم از میان کتاب‌ها «عروسی خون» اثر فردریکو گارسیا لورکا را برداشتم و شروع کردم به خواندن. دلیل اصلی و اولیۀ انتخاب این نمایشنامه این بود که به خاطر حجم کم آن در مدت‌زمان کوتاهی که آنجا بودم تمام می‌شد.

اما بعد از خواندن این کتاب و با توجه به چند نمایشنامۀ دیگر که قبلاً خوانده بودم نکاتی به ذهنم رسید که فکر کردم شاید شما را هم به خواندن نمایشنامه ترغیب کند.

نمایشنامه‌ها شامل گفتگوهایی هستند با توضیحات کوتاه برای توصیف صحنه. ازآنجاکه برای اجرا نوشته می‌شوند توضیحات اضافه و مطول ندارند. شاید همین یک مورد شروعی برای علاقه‌مندی به نمایشنامه شود.

اصل و پیش‌برندۀ نمایشنامه همین مکالمات هستند.

نمایشنامه یک داستان عینی و بیرونی است چراکه مخاطب می‌بیند و آن را حس می‌کند به همین دلیل می‌گویند «نمایشنامه اتفاق می‌افتد.» پس پرداختن به امور ذهنی ضرورتی ندارد.

مثلاً در نمایشنامۀ عروسی خون چنین است:

پیشخدمت: (ضمن شانه زدن) خوش به حالت که عروسی می‌کنی و می‌توانی مردی را دوست داشته باشی…

یعنی طوری نوشته می‌شود که خواننده تصویر را در ذهن خود بدون ارائه جزئیات ملموس بسازد.

برخلاف داستان در نمایشنامه جزئیات زیادی وجود ندارد و یک شخصیت یا فضا در ابتدا معرفی شده و تا پایان دیگر توصیف نمی‌شود؛ بنابراین باید یک تصویر ذهنی پایدار ایجاد کنیم و تا انتها با خود همراه داشته باشیم. موقع خواندن «مرغ دریایی» چخوف نام شخصیت‌ها را روی کاغذ نوشته بودم تا وقتی پیش می‌روم میان آن همه اسامی سخت گُم نشوم. از طرفی هم می‌توان تصور کرد که جای آن‌ها چه کسانی می‌توانند قرار بگیرند؟ با چه لحنی؟ چه نوع حرکاتی؟ چه صدایی؟ و…

همۀ این‌ موارد نمایشنامه را به یک نوشتۀ چالش‌برانگیز تبدیل می‌کند و قدرت ذهن ما را افزایش می‌دهد.

علاوه بر شخصیت‌ها برای توصیف زمان و مکان هم باری روی دوش نویسنده نیست چراکه مسئولیت آن بر عهده متصدیان اجرایی نمایش است.

این موضوع حساب نمایشنامه را از شعر و داستان جدا می‌کند.

در بعضی نمایشنامه‌ها یک پیشینه و زمینۀ تاریخی وجود دارد که با دانستن فضایی که نمایشنامه روی آن پیاده شده درک بهتری از قصه خواهیم داشت.

من به تئاتر علاقۀ زیادی دارم. چند بار پیش آمده که بازی هم کرده‌ام و جذاب‌ترین بخش آن، چه هنگام تماشا و چه بازی، دیالوگ‌ها و برخوردهای کلامی شخصیت‌هاست.

خواندن نمایشنامه هم چنین لذتی دارد و فکر می‌کنم در گفتگوهایم تأثیر زیادی داشته.

یعنی به مهارت ارتباطی ما هم کمک زیادی می‌کند.

پس لطفاً در خانه‌های خود، حتی اگر کتاب نمی‌خوانید، کتابخانه داشته باشید.

 

۷ نظر

نظر خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *